در عصر حاضر فناوری اطلاعات بر تمام وجوه جامعه تاثیرگذار است؛ بهگونهای که نقش آن را در ابعاد متفاوت زندگی روزمره از جمله بر مدیریت و خدمات شهری نمیتوان نادیده انگاشت. به واقع شهر الکترونیکی یا شهر هوشمند نتیجه تأثیر این فناوری بر ابعاد مختلف شهری است. بنابراین شهروند الکترونیکی فردی است که با فناوری اطلاعات آشنایی داشته و بتواند از خدمات الکترونیک چنین شهری استفاده کند.با توجه به پیشرفت روزافزون جامعه بشری به واسطه سرعت رشد بیحد و حصر تکنولوژیهای نوین، پایتختها، کلانشهرها، شهرهای کوچک، روستاها و تمامی سکونتگاههای بشری که ساخته دست بشر هستند باید دائماً مورد بررسی و کنترل مداوم قرار گیرند تا شرایط زندگی بهتر، کار مناسبتر و شرایط محیطی مطلوبتری را ایجاد کند.یکی از زمینههای کاربردی فناوری اطلاعات و ارتباطات در شهرهای الکترونیکی، تجارت الکترونیکی است و از آنجا که یکی از فعالیتهای عمده یک شهروند ساکن در چنین شهری فعالیتهای اقتصادی (تجاری و بانکی) است، آشنایی با تجارت و کسب و کار الکترونیکی ضروری به نظر میرسد.گرچه نقش اساسی اینترنت در همه جای دنیا یکسان است ولی وقتی مساله به عنوان بخشی از سیستم اجتماعی به کارگرفته میشود، شرایط بهطورکلی متفاوت میشود.این نوع کسب و کار جدید بوده و با پیدایش کامپیوتر، اینترنت و توسعه جامعه خدماتی به عنوان یکی از سریعترین کسب و کارها از نظر تعداد، سود و حجم در عرصه تجارت جهانی مطرح است.امروزه اینترنت، تغییرات زیربنایی قابل توجهی در چگونگی انجام بسیاری از کارها به وجود آورده است. اینترنت، سرعت فرآیندها را افزایش داده و مرزهای جغرافیایی را درهم نوردیده است و بهویژه در انتظارات مصرفکننده که نقش عمدهای در خردهفروشیها دارد، تحولاتی به وجود آورده است. اساساً هزینههای جست وجوی اطلاعات از طریق اینترنت تقریباً به صفر رسیده و بنابراین اگر کسی بخواهد محصولات عادی خود را به فروش برساند، خریدار همیشه برگ برنده را از آن خود خواهد کرد. به بیان دیگر، فروشندگان از نظر قیمت، کیفیت و خدمات با رقبای سختی روبهرو هستند چون موانع ورودی برای کسب و کار الکترونیکی نسبتاً پایین است و مشتریان میتوانند آنچه را میخواهند براساس دسترسی آسان به اطلاعات و از راه مقایسه به دست آورند.
کار اینترنتی همان تجارت الکترونیکی نیست
در برخی موارد، کسب و کار اینترنتی (E-Business) و تجارت الکترونیکی (E-Commerce) به عنوان دو گزینه مترادف و جایگزین هم به کار میروند، در حالیکه این دو مبحث با یکدیگر متفاوتند. به بیان روشنتر E-Business به مجموعه فعالیتهای مربوط به کسب و کار از جمله مباحث بازاریابی، مالی، خرید و فروش، ارتباط با مشتریان، خدمات پس از فروش، همکاری با سرمایهگذاران و... که از طریق شبکه اینترنت انجام میگیرد، اطلاق میشود. به این ترتیب کسب و کار الکترونیکی از معنای وسیعتری نسبت به تجارت الکترونیکی برخوردار است که نه تنها شامل خرید و فروش، بلکه شامل ارائه خدمات به مشتریان، همکاری با شرکای بنگاهها و اجرای معاملات در یک سازمان هم میشود و اجرای کسب و کار را با استفاده از ارتباطات راه دور
(telecommunications) که مبتنی بر ارتباطات دوربرد است، ممکن میکند. در حالیکه E-Commerce تنها شامل مسائل مربوط به خرید و فروش از اینترنت و زیرمجموعهای از E-Business است. تجارت الکترونیکی شامل پردازش و انتقال الکترونیکی دادهها مثل متن، صدا و تصویر و همچنین فعالیتهای گوناگونی از قبیل مبادله الکترونیکی کالاها و خدمات، تحویل فوری مطالب دیجیتالی و انتقال الکترونیکی میشود. به عبارت دیگر تجارت الکترونیکی فرآیند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکههای کامپیوتری و اینترنت است.
کسب و کارهای اینترنتی را بشناسید
امروزه، کسب و کارهای اینترنتی بسیار متنوعاند اما بهطور کلی آنها را میتوان به 10 گروه عمده تقسیمبندی کرد:
ایجاد اجتماعات آنلاین، خرید، فروش و حراج کالاهای مختلف، تبلیغات اینترنتی، ارائه خدمات تخصصی به دیگران، ایجاد امپراتوری اطلاعات، اخبار و آموزش، تهیه و ارائه نرمافزارهای مختلف، خدمات چندرسانهای یا مالتیمدیا، پیوستن به شبکههای واسطهگری، خدمات مربوط به ایمیل و سرمایهگذاری مشترک. این نوع کسب و کار به سرعت در اقتصاد امروز رشد و پیشرفت کرده، چون خرید و فروش اینترنتی به کوچکترین کسب و کارها نیز این امکان را میدهد که کاربران مختلف در سطح جهانی با حداقل هزینه به اینترنت دسترسی پیدا کنند.
فضای بازار الکترونیکی
بازارهای الکترونیکی معمولاً به معاملات و حراجیهای روی شبکه، مانند بازارهای سهام و حراجیها از طریق اینترنت، اشاره دارد اما فضای بازار الکترونیکی به پدیده اقتصادی میپردازد که محصولات، واسطهها و مشتریان به طریقی به صورت الکترونیکی با هم تماس و مبادله دارند. فضای بازار الکترونیکی نماد مجازی از بازارهای فیزیکی است. بهطور کلی، فعالیتهای اقتصادی تحت فضای الکترونیکی، اقتصاد الکترونیکی را ارائه میکنند و فضای بازار الکترونیکی شامل بخشهای زیر است: بازیگران بازار یعنی کارخانجات، بازرگانان، عمدهفروشان، واسطهها، فروشگاهها و مشتریان کالاها و خدمات.
فرآیندهای تامین، تولید، بازاریابی و رقابت
تفاوت دو بازار فیزیکی و الکترونیکی این است که در فضای بازار الکترونیکی برخی از ترکیبات یا عناصر، الکترونیکی، دیجیتال، مجازی، مستقیم یا از طریق شبکه هستند. به عنوان مثال، بازیگر بازار الکترونیکی، دارای پست الکترونیک و یک صفحه Web است.
کسی که کالای فیزیکی را در فروشگاه فیزیکی ارائه میکند، ممکن است اطلاعات تجاری خود را از طریق شبکه به مشتریان برساند و مشتریان از طریق شبکه اینترنت، کالاهای مورد اشاره را جستوجو کنند اما تولید، سفارش، پرداخت و توزیع به شیوه سنتی انجام گیرد. بازار الکترونیکی روی شبکهای بودن تمام این حلقههای فعالیت تاکید میکند اما اگر یکی از فرآیندهای تجارت یا مصرف، الکترونیکی باشد قبلاً بخشی از فضای بازار الکترونیکی ایجاد شده؛ به این ترتیب اکثر بازیگران تجارت از مدتها قبل در فضای بازار الکترونیکی بودهاند.
منیع: تهران امروز دوشنبه 14 دی
فریبا خوش دست