کارآفرینی فناورانه یا تکنولوژیک حوزهی جدیدی است که از کارآفرینی ریشه گرفته است. هدف کارآفرینی تکنولوژیک این است که خصوصیات رفتارهای کارآفرینانه را در محیطهای متمرکز بر تکنولوژی و فناوریهای نوین مورد مطالعه قرار دهد. مطالعهی کارآفرینی تکنولوژیک اهمیت دارد، چون ترکیبی از فاکتورهای ریسک همراه کارآفرینی را در بر میگیرد؛ در سالهای اخیر تکنوپرونورشیپ در اروپا به عنوان یکی از مهمترین منابع ایجاد ارزش اقتصادی و توسعه مطرح شده است. کارآفرینی فناورانه در سطحی بالاتر از کارآفرینی قرار دارد و عبارت از تحویل یک محصول نوین یا ارائهی نوآوری در خدمات در بخش فناوریهای نوین است. یا به تعبیری فرآیندی از ساخت مهندسی آیندهی یک فرد، سازمان یا ملت است. تکنوپرونور( Technopreneur) یک کارآفرین است که فهم و درک فناورانه دارد، خلاقیت، نوآوری، پویایی و شهامت متفاوت بودن از خصوصیات اوست. کارآفرینان تکنولوژیک معمولاً دانش، مهارتها و خصوصیات متفاوت از دیگر کارآفرینان دارند. آنها عموماً دانش تکنیکی کافی دارند ولی دارای کمبود مهارتهای عمومی مرتبط با کسبوکار هستند. اسکات شین(Scott Shane) و ونکاتارامان(Venkataraman) فرآیندی که کارآفرینان منابع سازمانی و سیستمهای تکنولوژی و استراتژیهایی که توسط شرکتهای کارآفرین برای تعقیب فرصتها استفاده میشود را یکپارچه میکنند را کارآفرینی فناورانه مینامند.
کارآفرینی فناورانه از دو مفهوم «کارآفرینی» و «فناوری یا تکنولوژی» تشکیل میشود. «تکنولوژی» به معنای «دانش نظری و عملی، مهارتها و ابزاری است که میتواند در ایجاد و توسعهی محصولات و خدمات بکار رود» در جایی که «کارآفرینی» را نیز میتوان «شناسایی و بهرهبرداری از فرصتهای غیر فعال از طریق ایجاد منابع جدید یا ترکیب منابع موجود به اشکال جدید، جهت توسعه و تجاریسازی محصولات جدید، بدست آوردن بازارهای جدید و یا ارائهی خدمت به مشتریان جدید» تعریف نمود. کلودیو پتی(Petti) بر اساس این دو مفهوم، کارآفرینی فناورانه را به عنوان «شناسایی، کشف، و حتی خلق فرصتهای کارآفرینانه بر مبنای توسعههای فناورانه» تعریف میکند. فرصتهای کارآفرینانه احتمالاتی برای ایجاد دستاوردهای اقتصادی آینده هستند که از تفاوت در برداشت و درکهای مختلف از ارزش آیندهی منابع (تکنولوژیها) نشأت میگیرد. بنابراین فرصتهای کارآفرینانه موقعیتهایی هستند که در آنها محصولات، خدمات، مواد خام و روشهای سازماندهی جدید میتوانند معرفی شوند و با ایجاد ارزش بیشتر عرضه شوند. نکتهی مهم این است که با توجه به تعریف فناوری، هر فرصت معمولی کارآفرینی نیز در خود جوانبی از فناوری را داراست. با این حال زمانی که فناوری از ابزاری برای دستیابی به هدف، به محور اصلی کارآفرینی تبدیل میشود کارآفرینی فناورانه ظهور میکند. با توجه به توسعهی اقتصادهای دانش بنیان و اهمیت یافتن استفاده از فناوریهای جدید در رشد اقتصادی، هر روز حوزهی کارآفرینی فناورانه گستردهتر میشود و ابعاد وسیعتری را در بر میگیرد. نکتهی بنیادین این مفهوم اینست که کارآفرینی فناورانه به دنبال پل زدن بین توسعهی فناوری و ایجاد کسبوکار (و به طور کلی ایجاد ارزش) است. کارآفرینی فناورانه، فرآیندی است که با «شناخت فناوریهای نو و حتی خلق فرصتهای فناورانه با اکتشافهای جدید» آغاز میشود. پس از «ایجاد ارتباط بین نیازهای بازار و این فناوریها»، کارآفرین تکنولوژیک به «بهرهبرداری از فرصتها با ارائه محصولات و خدمات تجاری» میپردازد. بنابراین کارآفرینی تکنولوژیک به انطباق فرآیندهای ابتکارات و نیازها میپردازد. در ادبیات برای کارآفرینی فناورانه، معادلهای زیادی وجود دارد ( Technological Entrepreneurship, Technology based Entrepreneurship, Technology Entrepreneurship, technical Entrepreneurship, Techno-entrepreneurship, Technopreneurship). درف و بایرز(Dorf , Byers) کارآفرینی فناورانه را یک سبک رهبری کسب وکار تعریف کردهاند که شامل «شناسایی فرصتهای به شدت فناورانه و دارای قابلیت رشد بالا، جمعآوری منابع مثل سرمایه و افراد متخصص و در نهایت مدیریت رشد سریع و ریسک قابل توجه آن با به کارگیری مهارتهای تصمیمگیری ویژه» میشود. این کسبوکارهای خطرپذیر با بهرهبرداری از پیشرفتهای علمی و تکنولوژیک، محصولات و خدماتی جدید به مشتریان عرضه میکنند. برای رهبران این کسبوکارها عمدتاً تنها پول مهم نیست بلکه ایشان تمرکز، احساسات و تمایل شدیدی برای کسب موفقیت در این فعالیتها دارند. طبق تعریفی دیگر کارآفرینی فناورانه را میتوان کاربرد نوآورانهی دانش علمی و فنی توسط یک فرد یا گروه پنداشت که کسبوکاری را ایجاد و مدیریت میکنند و ریسکهای دستیابی به اهداف را تقبل میکنند. از نظر یکی از اندیشمندان، کارآفرینی فناورانه دارای دو ویژگی اساسی است : منفعت بالقوه بالا در آینده و عدم اطمینان فوقالعاده. از نظر وی، کارآفرینان فناورانه قصد دارند تا با کاوشگری و بهرهبرداری از راهحلهای مبتنی بر فناوری، به ایجاد و کسب ارزش اقتصادی دست بزنند.
منبع: iiiii.ir